سطح هورمون تستوسترون مدير عامل و ريسکپذيری شرکت

فصلنامه علمي پژوهشي دانش سرمايهگذاري سطح هورمون تستوسترون مدير عامل و ريسکپذيری شرکت مهدی صفری گرايلی استادیار گروه حسابداری واحد بندرگز دانشگاه آزاد اسالمی بندرگز ایران. )نویسنده مسئول( Mehdi.safari83@yahoo.com ياسر رضائی پيتهنوئی عضو هیئتعلمی و مدیرگروه حسابداری موسسه آموزش عالی گلستان گرگان ایران. محمد نوروزی دانشجوی دکتری گروه حسابداری واحد بابل دانشگاه آزاد اسالمی بابل ایران تاریخ دریافت: 49/79/70 تاریخ پذیرش: 49/79/71 چكيده تستوسترون یکی از مهمترین هورمونهای مردانه است که در شکلگیری ترکیب چهره و بروز ویژگیهای رفتاری افراد از جمله ریسکپذیری نقش موثری دارد. تحقیقات اخیر در حوزه حسابداری و مالی نیز از طریق سنجش سطح هورمون تستوسترون مدیرعامل به شواهدی مبنی بر وجود ارتباط بین ویژگیهای بیولوژیکی مدیران عامل و تصمیمات اقتصادی شرکت دستیافتند. از این رو در پژوهش حاضر تاثیر نسبت پهنا به بلندای چهره مدیر عامل به عنوان یکی از معیارهای سنجش سطح تستوسترون بر ریسکپذیری شرکت مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور نمونهای متشکل از 94 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 2941 تا 2949 انتخاب گردید و با بهرهگیری از الگوی رگرسیون چندمتغیره مبتنی بر تکنیک دادههای تابلویی مورد آزمون قرارگرفت. نتایج پژوهش نشان دادکه میزان باالی هورمون تستوسترون مدیر عامل باعث افزایش ریسکپذیری شرکت میشود. یافتههای تحقیق ضمن پر کردن خالء تحقیقاتی صورت گرفته در این حوزه می- تواند برای سرمایهگذاران سازمان بورس اوراق بهادار و سایر ذینفعان اطالعات حسابداری در امر تصمیمگیری مفید باشد. واژههای كليدی: هورمون تستوسترون نسبت پهنا به بلندای چهره ریسکپذیری. 38

فصلنامه علمي پژوهشي دانش سرمايهگذاري - انجمن مهندسي مالي ايران 1- مقدمه بر اساس نظریه مدیریت عالی سازمان یافتههای پژوهش صورت گرفته حاکی از تأثیر ویژگیهای شخصیتی مدیرعامل بر فرایند تصمیمگیری در شرکت از قبیل میزان سرمایهگذاری )مالمندیر و تیت 1772 ( جذب و ادغام )کیم 1729 مالمندیر و تیت 1772( و نوآوری )هیرشلیفر و همکاران 1721( میباشد. عالوه براین ونگ و ارمیستون )1721( معتقدندکه مدیران عاملی با نسبت باالتر پهنا به بلندای چهره عملکرد بهتری از خود نشان میدهند. میو و همکاران )1729( دریافتندکه آن دسته از مدیران عاملی که از صدای بمتری برخوردارند تمایل به مدیریت شرکتهای بزرگتر دارند. تستوسترون از جمله هورمونهای استروئیدی مهم مردانه است که ضمن ایجاد مدار عصبی افراد تنظیمکننده رفتارهای شخص نیز محسوب میگردد. بزعم تحقیقات صورت گرفته میزان ترشح تستوسترون با برخی از ویژگیهای رفتاری افراد نظیر پرخاشگری )آنکر 1779( هیجان طلبی )رابرتی 1779( خصومت )هارتجنز و کویپرز 1779( خودبینی )ایزنجر و همکاران 1727( و ریسکپذیری )آپیسال و همکاران 1772( مرتبط است. دقیقترین معیار اندازهگیری میزان تستوسترون مدیران عامل بررسی بزاق آنها است. اما ازآنجا که جمعآوری چنین حجم نمونهای از بزاق مدیران عامل شرکتها تقریبا غیر ممکن بهنظر میرسد لذا پژوهشگران برای سنجش میزان تستوسترون مدیران عامل شرکتها از روشهای جایگزین استفاده میکنندکه از مهمترین آنها میتوان به نسبت پهنا به بلندای چهره اشاره نمود )لیندبرگ و همکاران 1772 وردونک و همکاران 2444 ثورنهیل و مولر 2440 باندیرا و همکاران 1727 پوند و همکاران 1774(. هورمون تستوسترون نهتنها باعث توسعه مدار عصبی فردگشته بلکه بر روی رشد استخوانها از جمله رشد استخوان سر و صورت بسیار تأثیرگذار است. عالوه بر این باید به این نکته نیز اشاره نمودکه نسبت پهنا به بلندای چهره فرد در گذر زمان دچار تغییرات محسوسی نخواهد شد )جیا و همکاران 1729(. همچنین لفور و همکاران )1729( دریافتند که این نسبت ارتباط مثبت و معناداری با میزان تستوسترون دارد. بهطور مشابه پنتون- واک و چن )1779( نیز معتقدند که بزاق مردان دارای چهره مردانهتر حاوی میزان تستوسترون باالتری نسبت به دیگر مردان است.کاری و مک کورمیک )1772( و کریستینسن و وینکلر )2441( هم دریافتند که نسبت باالی پهنا به بلندای چهره فرد نشان از پرخاشگربودن وی دارد. هاسلهان و ونگ )1722( نیز معتقدندکه میزان باالی این نسبت احتمال تقلب و کالهبرداری را افزایش میدهد. همچنین آپیسال )1722( و ونگ و همکاران )1722( نشان دادند که نسبت پهنا به بلندای چهره حاکی از روحیه رقابت طلبی و ریسک پذیری فرد است. این یافتهها حاکی ازآن است که ویژگیهای چهره مدیرعامل ضمن رشد مدار عصبی وی باعث تنظیم پرخاشگری و ریسکپذیری وی میگردد )کامیا و همکاران 1729(. با اینحال در عمده مطالعات داخلی صورت گرفته این موضوع نادیده انگاشته شده و یک فضای خالی در ادبیات مالی برای تحقیق در اینباره وجود داردکه این خود انگیزهای جهت انجام پژوهش حاضر میباشد. از اینرو در این تحقیق سعی بر آن است تا تأثیر نسبت پهنا به بلندای صورت مدیر عامل به عنوان معیاری برای اندازهگیری سطح هورمون تستوسترون آنها بر ریسکپذیری شرکت مورد بررسی 38

سطح هورمون تستوسترون مدير عامل و ريسکپذيري شرکت / مهدي صفري گرايلي ياسر رضائي پیتهنوئي و محمد نوروزي قرارگیرد. پرسش اصلی تحقیق آن است که آیا بین میزان هورمون تستوسترون مدیر عامل و ریسکپذیری شرکت رابطه معناداری وجود دارد و در صورت مثبت بودن پاسخ نوع رابطه چگونه می باشد انتظار میرود نتایج این پژوهش بتواند دستاوردها و ارزش افزوده علمی به شرح زیر داشته باشد: اول اینکه نتایج پژوهش میتواند موجب بسط مبانی نظری پژوهشهای گذشته شود. دوم اینکه شواهد پژوهش نشان خواهد دادکه تا چه اندازه سطح هورمون تستوسترون مدیر عامل شرکتها میتواند بر ریسکپذیری آنها اثرگذار باشدکه این موضوع به عنوان یک دستاورد علمی میتواند اطالعات سودمندی را در اختیار سرمایهگذاران قانونگذاران بازار سرمایه و سایر استفادهکنندگان اطالعات حسابداری قرار دهد. درنهایت معرفی حوزه جدید تحقیقاتی برای پژوهشگران مالی و حسابداری خصوصا افرادی که در حوزه مطالعات بازار سرمایه فعالیت دارند. 2- مبانی نظری و مروری بر پيشينه پژوهش ريسکپذيری شركت ریسک سازمانی اغلب به عنوان تغییرات جریان سود یا تغییرات سیستماتیک یا غیرسیستماتیک جریان بازده سهام تعریف میشود. از آنجایی که نتایج آتی دارای عدم قطعیت هستند مدیران در رابطه با سطح و قابل پذیرش بودن ریسک های مرتبط با تصمیمات راهبردی شرکت برآوردهایی انجام داده و قضاوت میکنند. در خصوص پذیرش ریسک پژوهشها در حوزه تئوری نمایندگی فرض میکنند که مدیران نسبت به سهامداران ریسک گریزتر هستند مگر آنکه به طور مناسب تحریک شوند. مدل رفتاری تئوری نمایندگی نیز بیان میکند که مدیران به جای ریسکگریزی زیانگریزند. براین اساس زمانیکه تصمیمگیرنده انتظار دارد ریسکپذیری موجب دستیابی به نتایج مثبت شود پذیرش ریسک بسیار محتمل است در حالیکه اگر نتایج منفی مورد انتظار باشد ریسک پذیری رد میشود )محمودآبادی و زمانی 2942(. بر اساس ادبیات موجود عوامل مختلفی میتواند در تعیین میزان ریسکپذیری شرکتها )مدیران( نقش داشته باشد که یکی از این عوامل ویژگیهای ژنتیکی مدیران میباشد )کامیا و همکاران 1729 آپیسال 1722 ونگ و همکاران 1722(. هورمون تستوسترون تولید تستوسترون پیش از دو ماهگی جنین در رحم مادر آغاز گشته و در تعیین نرینگی یا مادینگی آن نقش دارد. تولید این هورمون در دوره بلوغ جنسی افزایش یافته و عامل اصلی تغییرات فیزیکی این دوران بهشمار میآید. به طور متوسط بدن هر مرد 17 برابر بیشتر از بدن هر زن تستوسترون تولید میکند. بعضی از نورون ها به عنوان گیرنده آندروژن ها در آمیگدال شناخته میشوند که تستوسترون زیر نظر آنها عمل مینماید )جانسون و بریدالو 1727(. نورونها ممکن است با کاهش ارتباطات با کورتکس پیش پیشانی ناحیهای که حرکات گفتار حافظه احساسات و عملکردهای منطقی مانند فرآیندهای تفکر استدالل حل مسئله تصمیمگیری و برنامهریزی را کنترل مینماید )مهتا و بیر 1774( و یا افزایش ارتباطات با ساقه مغز )بوس و سال ششم/ شماره بیستوچهارم/ زمستان 38 6831

فصلنامه علمي پژوهشي دانش سرمايهگذاري - انجمن مهندسي مالي ايران همکاران 1727( از خود واکنش نشان دهند. فعالیتهای آمیگدال عکسالعملهای تدافعی نسبت به تهدیدهای موقعیتی را فعال کرده و اطمینان بین افراد را کاهش میدهد )وان هونگ و همکاران 1722( که به نوبه خود منجر به ایجاد رفتارهای مرتبط با تستوسترون میشود. تحقیقات اخیر نشان میدهد که هورمون تستوسترون افراد در محیط های استرسزا و رقابتی افزایش یافته و باعث میشود که در معاملههای پرریسکتری سرمایه گذاری کنند. نتایج این مطالعات حاکی از آن است که سطوح مختلف تستوسترون میتواند در ریسکپذیری افراد در خرید و فروش تاثیر بسزایی داشته باشد. پژوهش صورت گرفته در سال 1721 توسط پرمن نشان داد که تستوسترون تراپی در میان بسیاری از مدیران عامل شرکتها رواج دارد و این امر ضرورت مطالعه تاثیر این هورمون بر روی ریسک شرکت را بیشتر از پیش گوشزد میکند. ميزان تستوسترون مدير عامل و ريسکپذيری تبیین رابطه بین میزان تستوسترون و ویژگیهای رفتاری مدیران نظیر عدم صداقت مدیر عالقه به فریب و سوءاستفاده از دیگران و عدم ارائه واقعیتها در گزارشگری مالی از اهمیت ویژهای برخوردار است چرا که این رفتارها میتواند منجر به افزایش تفاوت بین تابع مطلوبیت مدیر و تابع مطلوبیت سایر گروههای ذینفع در شرکت )به ویژه سهامداران( گردد. به طوری که عمده مطالعات گذشته به وجود ارتباط میان هورمون تستوسترون و مجموعهای از رفتارهای افراد صحه گذاردهاند. به عنوان مثال افراد با سطح تستوسترون باال دارای انگیزه مضاعفی برای رقابت تسلط یا قدرت بوده و با احتمال بیشتری به رفتارهای بهشدت مخاطرهآمیز دست میزنند )مهتا و همکاران 1772 پوند و همکاران موقعیتهای اجتماعی خود میباشند )رایت و همکاران 1774(. همچنین این افراد دارای تمایل بیشتری برای حفظ 2 1721(. مکانیسمهای دقیقی که اندروژن ها مانند 1 تستوسترون را به رفتارهای افراد مرتبط میسازند در زمره تحقیقات نوروساینس قرار دارند )کری و همکاران 1722(. تستوسترون میتواند بهصورت مادرزادی در طول دوران جنینی و در طول دوران بلوغ جنسی اثرات سازمانیافتهای بر مغز انسان داشته باشد )موریس و همکاران 1779(. تستوسترون منجر به رشد سروصورت در دوره بلوغ میشود )وردونگ و همکاران 2444(. رشد صورت در سن بلوغ پهنای صورت )فاصله بین آخرین نقطه جانبی دو استخوان گونهها( در مقایسه با بلندای فوقانی آن )از لب باالیی تا بین دو ابرو( چهره مردان از چهره زنان متمایز میسازد. وستون و همکاران )1770( این شاخص را "پهنا به بلندای صورت" نامگذاری کرده و آن را اینگونه تعریف نمودند: "نسبت فاصله بین دو گونه راست و چپ به فاصله لب باالیی و بین دو ابرو". لفور و همکاران )1729( طی پژوهشی نشان دادندکه هورمون تستوسترون با نسبت پهنا به بلندای صورت رابطه مثبت و معناداری دارد. بنابراین همبستگی بین تستوسترون و ساختار صورت افراد بهخوبی مستند شده است. تحقیقات نشان میدهد که نسبت پهنا به بلندای صورت باال )بهعنوان یک معیار از سطح تستوسترون در افراد بالغ( تمایل به سوءاستفاده از دیگران )استیرات و پیرت 1727( تمایل به فریب دادن دیگران )هاسلهان و وانگ 1727( و نداشتن صداقت )الو و میلز 1729( در افراد را افزایش میدهد. همچنین تحقیقات اخیر در حوزه مالی نیز از طریق سنجش سطح هورمون تستوسترون مدیرعامل به شواهدی مبنی بر وجود ارتباط بین 31

سطح هورمون تستوسترون مدير عامل و ريسکپذيري شرکت / مهدي صفري گرايلي ياسر رضائي پیتهنوئي و محمد نوروزي ساختار چهره مدیر عامل و تصمیمات اقتصادی شرکت دستیافتند. به عنوان مثال ونگ و همکاران )1722( با استفاده از نسبت عرض به ارتفاع چهره مدیرعامل به بررسی عملکرد شرکت پرداخته و دریافتند که میزان باالی تستوسترون باعث افزایش بازده داراییهای شرکت می شود. جیا و همکاران )1729( در تحقیقی مشابه نشان دادند احتمال زیادی وجود دارد که مدیرانی با میزان باالی تستوسترون )بر حسب نسبت پهنا به بلندای صورت( اقدام به تحریف صورتهای مالی و اعمال رفتارهای فرصت طلبانه نمایند. عالوه بر این کامیا و همکاران )1729( نیز به این نتیجه رسیدندکه بین نسبت پهنا به بلندای چهره مدیر عامل و ریسکپذیری شرکت رابطه مثبت معناداری وجود دارد. لذا با توجه به مطالب مطروحه فوق فرضیه پژوهش به صورت زیر تدوین میگردد: فرضيه پژوهش: میزان باالی هورمون تستوسترون مدیر عامل باعث افزایش ریسکپذیری شرکت میشود. پيشينه پژوهش کامیا و همکاران )1729( در پژوهشی به بررسی تاثیر سطح تستوسترون مدیر عامل بر ریسکپذیری شرکتهای حاضر در بازار سرمایه آمریکا پرداختند. در این پژوهش نسبت پهنا به بلندای چهره مدیر عامل بهعنوان معیار سنجش سطح تستوسترون مورد آزمون قرار گرفت. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که میزان باالی هورمون تستوسترون مدیر عامل باعث افزایش ریسکپذیری شرکت میشود. فاسیو و همکاران )1729( طی پژوهشی به بررسی رابطه بین جنسیت مدیرعامل و ریسکپذیری شرکتها در 22 کشور مختلف پرداختند و به این نتیجه رسیدندکه مدیران اجرایی زن ریسکپذیری کمتری را نسبت به مدیران مرد در شرکتها دارند. جیا و همکاران )1729( در پژوهشی تحت عنوان "تستوسترون و گزارش نادرست مالی" و با انتخاب نمونهای متشکل از 2277 شرکت طی سالهای 2449 تا 1727 تاثیر نسبت پهنا به بلندای چهره مدیر عامل بر تحریف گزارشگری مالی را بررسی نمودند. یافتههای پژوهش حاکی از وجود رابطه مثبت بین نسبت پهنا به بلندای چهره مدیر عامل به عنوان معیار سنجش سطح تستوسترون و احتمال تحریف گزارشهای مالی شرکتها بود. میلس )1729( با انتخاب نمونهای متشکل از 492 نفر از مدیران مرد شرکتهای فعال در بورس سهام آمریکا طی سالهای 1771 تا 1729 به بررسی ارتباط بین نسبت پهنا به بلندای چهره مدیر عامل بهعنوان معیار سنجش سطح تستوسترون با سیاستهای مالی شرکت پرداخت و به این نتیجه رسید که سطح تستوسترون مدیرعامل تاثیر قابل توجهی در تصمیمگیریهای مالی شرکت دارد. بهطوری که هرچه سطح تستوسترون در مدیران بیشتر باشد احتمال اتخاذ تصمیمات مالی جسورانه افزایش مییابد.کک و تانگ )1729( طی پژوهشی تأثیر ساختار چهره مدیرعامل بر ریسک پذیری شرکت را برای نمونهای از 279 شرکت آمریکایی بررسی نمودند. یافتههای آنان نشان داد شرکتهایی که نسبت پهنا به بلندای چهره مدیر عامل آنها باالتر است ریسک بیشتری را متحمل میشوند. کسارینی و همکاران )1727( به بررسی تاثیر تنوع ژنتیکی مدیران بر تصمیمات مالی شرکتها پرداختند. نتایج پژوهش نشان داد که تنوع ژنتیکی مدیران بر جنبههای مختلف تصمیمات مالی شرکتها تاثیرگذار است. ساپینزا و همکاران )1774( طی پژوهشی تاثیر سطح ترشح هورمون تستوسترون بر تفاوت جنسیتی و میزان ریسکپذیری افراد را در نمونهای از دانشجویان مالی مورد بررسی قرار دادند و به این سال ششم/ شماره بیستوچهارم/ زمستان 38 6831

فصلنامه علمي پژوهشي دانش سرمايهگذاري - انجمن مهندسي مالي ايران نتیجه رسیدندکه به طور کلی زنان نسبت به مردان ریسکگریزتر هستند. به بیان دیگر سطح بیشتر ترشح هورمون تستوسترون در مردان منجر به کاهش میزان ریسکگریزی آنان میشود. کر و همکاران )1774( در پژوهشی نشان دادند که نسبت پهنا به بلندای چهره مدیر عامل به عنوان یکی از معیارهای سنجش سطح تستوسترون با احتمال بروز رفتارهای پرخاشگرانه مدیران رابطه معناداری دارد. آپیسال و همکاران )1772( دریافتند که مدیرانی با چهره مردانهترکه شاخصی برای میزان باالی هورمون تستوسترون در دوره بلوغ محسوب میشود تمایل بیشتری به اتخاذ تصمیمات مالی پر ریسک دارند. محمود آبادی و زمانی )2942( طی پژوهشی به بررسی رابطه بین ریسک پذیری شرکت و عملکرد مالی با تاکید بر سازوکارهای راهبری شرکتی پرداختند. در این پژوهش آنها 272 شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 2929 تا 2942 را مورد بررسی قرار دادند و دریافتندکه بین میزان ریسک پذیری شرکت ها رابطه مثبت و معناداری با عملکرد مالی آن ها دارد. همچنین درصد اعضای مستقل هیئت مدیره اثر منفی و معناداری بر میزان ریسک پذیری شرکت دارد ولی درصد مالکیت سهامداران نهادی و تعداد اعضای هیئت مدیره با میزان ریسک پذیری رابطه معناداری ندارد. در رابطه با اثر ساختار هیئت مدیره و مالکیت نهادی بر رابطه بین ریسک پذیری و عملکرد مالی یافته ها نشان داد که استقالل هیئت مدیره اندازه هیئت مدیره و درصد مالکیت سهامداران نهادی بر رابطه بین ریسک پذیری و عملکرد مالی اثر مثبتی دارند و این رابطه را تقویت میکنند. ملکیان و شایسته مند) 2949 ( تاثیر سازوکارهای مدیریتی راهبری شرکتی بر ریسک پذیری شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را طی سال های 2920 تا 2941 بررسی نمودند. نتایج حاصل از تحقیق حاکی از آن است که اندازه و استقالل هیئت مدیره و نقوذ مدیرعامل بر ریسکپذیری شرکت ها تاثیر گذار بوده لکن شواهدی حاکی از تاثیر مدت تصدی و دوگانگی نقش مدیرعامل بر ریسک پذیری مشاهده نگردید. 3- روش شناسی پژوهش پژوهش حاضر از نظر استدالل قیاسی- استقرایی و از لحاظ روش تحقیقی توصیفی مبتنی بر اطالعات واقعی مندرج در صورتهای مالی شرکتها میباشد. همچنین از نظر جمع آوری دادهها توصیفی- رگرسیونی تلقی میشود که از مدل رگرسیونی چندمتغیره برای آزمون فرضیه پژوهش استفاده شده است. جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش را شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 2941 الی 2949 تشکیل میدهد و نمونه انتخابی تحقیق نیز شرکتهایی میباشند که مجموعه شرایط زیر را دارا باشند: )2 شرکتهایی که تاریخ پذیرش آنها در سازمان بورس اوراق بهادار قبل از سال 2941 بوده و تا پایان سال 2949 نیز در فهرست شرکتهای بورسی باشند. )1 به منظور افزایش قابلیت مقایسه سال مالی آنها منتهی به پایان اسفند ماه باشد. 9( طی سال های مذکور تغییر فعالیت یا تغییر سال مالی نداده باشند. 33

سطح هورمون تستوسترون مدير عامل و ريسکپذيري شرکت / مهدي صفري گرايلي ياسر رضائي پیتهنوئي و محمد نوروزي 9 -جزء شرکتهای سرمایهگذاری و واسطهگری مالی نباشند )شرکتهای سرمایهگذاری به علت تفاوت ماهیت فعالیت و ساختار مالی با بقیه شرکتها در جامعه آماری منظور نشدند(. طول وقفه انجام معامالت در این شرکتها طی دوره زمانی مذکور بیشتر از 9 ماه نباشد. از آنجا که تنها در دوره زمانی بلندمدت میتوان شاهد اثر نسبت پهنا به بلندای صورت بر فعالیت و عمل افراد بود )وانگ و همکاران 1722( لذا تنها شرکتهایی در نظرگرفته میشوندکه مدیر عامل آنها از ابتدای سال 2924 تا پایان سال 2949 سابقه تصدی این سمت را داشته باشد. )9 )2 )9 پس از اعمال محدودیتهای فوق تعداد 94 شرکت به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. دادههای تحقیق حاضر از لوحهای فشرده آرشیو آماری و تصویری سازمان بورس اوراق بهادار تهران پایگاه اینترنتی بورس اوراق بهادار تهران نرم افزار رهآورد نوین و موتور جستجوگر Google Images استخراج گردید. تجزیه و تحلیل نهایی دادههای گردآوری شده نیز با استفاده از نرم افزارهای اقتصادسنجی Eviews و Stata صورت گرفته است. 4- متغيرها و مدل پژوهش متغیرهای مورد مطالعه در این تحقیق شامل متغیرهای وابسته مستقل و کنترلی به شرح زیر اندازهگیری شدهاند: متغير وابسته متغیر وابسته پژوهش حاضر ریسکپذیری شرکت است که برای اندازهگیری آن مطابق با پژوهش کامیا و همکاران )1729( محمودآبادی و زمانی )2942( و ملکیان و شایستهمند )2949( از انحراف معیار بازده روزانه سهام استفاده شده است که این اندازهگیری هم ریسک سیستمایتک و هم ریسک غیرسیستماتیک را در بر میگیرد )محمودآبادی و زمانی 2942( و از طریق رابطه زیر محاسبه میشود: رابطه )2( = که در آن: نوسان پذیری بازده سهام شرکت i در سال t پایانی روز t ام باشد برای محاسبه آن داریم: بازده روزانه سهام شرکت i است که اگر قیمت رابطه )1( تعداد روزهایی از سال t است که برای آن بازده روزانه سهام شرکت i محاسبه شده است. متغير مستقل متغیر مستقل این پژوهش میزان هورمون تستوسترون مدیران عامل شرکتها میباشد. بر اساس تحقیقات پیشین )وستون و همکاران 1770 لفور و همکاران 1729 گومز- والدز و همکاران 1729( میزان ترشح سال ششم/ شماره بیستوچهارم/ زمستان 33 6831

فصلنامه علمي پژوهشي دانش سرمايهگذاري - انجمن مهندسي مالي ايران هورمون تستوسترون افراد با نسبت پهنا به بلندای چهره آنها رابطه مثبتی دارد. بهطور مشابه وردونک و همکاران )2440( و مککرمیک و همکاران )1774( بیان میکنند که هرچه نسبت پهنا به بلندای چهره مردان بیشتر باشد میزان هورمون تستوسترون آنان نیز باالتر خواهد بود. لذا در این تحقیق به پیروی از میلز )1729( و کامیا و همکاران )1729( از نسبت پهنا به بلندای صورت مدیران عامل شرکتها به عنوان معیار اندازهگیری سطح هورمون تستوسترون آنها استفاده شده است. برای اندازه گیری نسبت پهنا به بلندای صورت مدیران شرکتها عکس این افراد از اینترنت دریافت گردید. الزم به ذکر است که به دلیل عدم تغییر در نسبت پهنا به بلندای چهره پس از سن بلوغ یافتن تنها یک عکس از مدیرعامل در هر مقطع زمانی پس از سن بلوغ می تواند کارآمد باشد بنابراین در این پژوهش از این رویه استفاده گردیده است. در بسیاری از موارد عکس ها از وب سایت شرکتها و در بعضی شرایط به دلیل اینکه مدیران شرکت ها تغییر کرده بودند با استفاده از موتور جستجوگر Google Images دریافت شده است. در مرحله بعد به پیروی از کری و دیگران )1774( این عکس ها به عکسهای 2 بیتی و سیاه و سفید با ارتفاع استاندارد 977 پیکسل تبدیل و پهنا و بلندای چهره هر مدیر با استفاده از نرم افزار Image J نسخه 2/90 اندازه گیری شده است )راسباند 1722(. سپس با تقسیم پهنا به بلندای اندازهگیری شده برای هر مدیرعامل نسبت پهنا به بلندای چهره محاسبه گردید. متغيرهای كنترلی در این پژوهش برخی از مهم ترین متغیرهایی که بر مبنای مطالعات قبلی به عنوان عوامل موثر بر ریسکپذیری شرکت شناخته شده اند به عنوان متغیرهای کنترلی مد نظر قرارگرفتندکه عبارتند از: اندازه شركت: برای سنجش اندازه شرکت همانند پژوهش کولز و همکاران )1779( وکامیا و همکاران )1729( از لگاریتم خالص فروش سالیانه شرکت استفاده شده است. اهرم مالی: این متغیر که از طریق نسبتکل بدهی به داراییهای شرکت اندازهگیری میشود در پژوهش محمودآبادی و زمانی) 2942 ( و فاسیو و همکاران) 1729 ( نیز به عنوان متغیر کنترلی در نظرگرفته شده است. فرصتهای رشد: در پژوهش حاضر به پیروی از کامیا و همکاران) 1729 ( و محمودآبادی و زمانی )2942( نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام به عنوان معیار فرصتهای رشد و یکی دیگر از متغیرهای کنترلی وارد مدل شده است. سودآوری: از حاصل تقسیم سود خالص بر ارزش بازار حقوق صاحبان سهام شرکت محاسبه پژوهشهای کیسارینی و همکاران )1774( و کک و تانگ )1729( نیزکنترل شده است. شده و در به منظور آزمون فرضیه پژوهش از مدل بکار گرفته شده توسط کامیا و همکاران )1729( که با توجه به شرایط محیطی ایران تعدیل شده استفاده شده است که مدل مذکور به صورت زیر است: VOL i,t =β 0 + β 1 TST i,t +β 2 SIZE i,t +β 3 LEV i,t +β 4 GWTH i,t +β 5 ROE i,t +ε i,t 39

سطح هورمون تستوسترون مدير عامل و ريسکپذيري شرکت / مهدي صفري گرايلي ياسر رضائي پیتهنوئي و محمد نوروزي که در مدل فوق: VOL ریسکپذیری شرکت TST سطح هورمون تستوسترون مدیر عامل شرکت SIZE اندازه شرکت معادل لگاریتم فروش سالیانه شرکت LEV اهرم مالی که برابر است با نسبت بدهی به مجموع داراییهای شرکت GWTH فرصتهای رشد شرکت ROE نسبت سود خالص به ارزش بازار حقوق صاحبان سهام شرکت و ε جزء خطای مدل رگرسیون میباشد. از آنجا که دادههای ترکیبی از نظر تعداد مشاهدات پایین بودن احتمال همخطی بین متغیرها کاهش تورش برآورد و ناهمانی واریانس بر مدل های مقطعی یا سری زمانی برتری دارند )گجراتی 1774( لذا برای آزمون فرضیه از مدل رگرسیون چند متغیره مبتنی بر تکنیک دادههای ترکیبی استفاده شده است. 5- يافتههای پژوهش 1-5- آمار توصيفی به منظور بررسی مشخصات عمومی متغیرها و تجزیه و تحلیل دقیق آنها آشنایی با آمار توصیفی مربوط به متغیرها الزم است. نگاره )2( آمار توصیفی متغیرهای مورد استفاده در تحقیق که شامل بررسی شاخصهای مرکزی و پراکندگی میباشد را نشان میدهد. مقایسه میانگین مشاهدات با میانه آن ها و اختالف اندک آنها بیانگر نرمال بودن توزیع مشاهدات میباشد. نگاره 1- آماره توصيفی متغيرهای تحقيق متغير نماد متغير ميانگين ميانه حداقل حداكثر انحراف معيار 1/299 12/972 7/197 1/192 9/702 ریسک پذیری شرکت VOL 7/249 1/722 2/974 2/021 2/922 سطح هورمون تستوسترون TST 7/024 29/999 4/292 22/209 21/792 SIZE اندازه شرکت 7/922 2/072 7/749 7/974 7/929 LEV اهرم مالی 9 /222 27/274-2/792 2/099 1/914 فرصتهای رشد GWTH 7/199 2/229-2/109 7/271 7/270 ROE سودآوری همانگونه که در این نگاره مالحظه میشود مقدار میانگین نسبت پهنا به بلندای چهره مدیر عامل شرکتهای مورد بررسی 2/922 میباشد که بیانگر آن است که به طور متوسط فاصله بین دو گونه چهره مدیران عامل شرکتهای نمونه حدود 2/0 برابر فاصله بین دو ابرو تا لب باالیی آنها میباشد. این در حالی است که میانگین گزارش شده برای این معیار بر اساس مطالعه کامیا و همکاران )1729( و میلز )1729( به ترتیب معادل 1/71 و 2/42 بود. اندازه شرکت نیز که از طریق لگاریتم فروش سالیانه شرکت محاسبه میگردد دارای مقدار سال ششم/ شماره بیستوچهارم/ زمستان 36 6831

فصلنامه علمي پژوهشي دانش سرمايهگذاري - انجمن مهندسي مالي ايران میانگین 21/792 و میانه 22/209 بوده که حداقل و حداکثر مقدار این متغیر به ترتیب برابر با 4/292 و 29/999 میباشد. عالوه بر این به طور متوسط حدود 92 درصد از داراییهای شرکتهای مورد بررسی از محل بدهی تامین مالی شده است. نکته قابل توجه دیگر این نگاره بیشتر بودن ارزش بازار حقوق صاحبان سهام اغلب شرکتهای نمونه از ارزش دفتری آن است که مالحظه مقدار میانگین متغیر فرصتهای رشد گواه این مدعاست. 2-5- نتايج آزمون فرضيه دادههای این پژوهش به صورت دادههای ترکیبی میباشند در دادههای ترکیبی ابتدا از آزمون F لیمر استفاده می شود تا تلفیقی یا تابلویی بودن دادهها مشخصگردد و در صورت استفاده از روش دادههای تابلویی به منظور اینکه مشخص گردد کدام روش )اثرات ثابت یا اثرات تصادفی( برای برآورد مدل مناسبتر است از آزمون هاسمن استفاده میشود. همچنین برای تشخیص ناهمسانی واریانس و خودهمبستگی سریالی در مدل به ترتیب از آزمون نسبت درستنمایی )LR( و وولدریج استفاده گردیدکه نتایج حاصل از این آزمونها در نگاره شماره) 1 ( ارائه شده است. نگاره 2- نتايج آزمونهای مورد استفاده برای مدل پژوهش نوع آزمون آماره آزمون سطح معناداری نتيجه آزمون 7/777 9 /722 آزمون F لیمر کارایی روش تابلویی 7/219 4 /299 آزمون هاسمن کارآیی روش اثرات تصادفی 7/777 آزمون نسبت درست نمایی 220/79 ناهمسانی واریانس 7/149 2/101 آزمون وولدریج عدم وجود خود همبستگی با توجه به نگاره فوق آزمون F لیمر و سطح معناداری آن )7/777( کمتر از 7/72 بوده لذا فرضیه صفر آزمون رد شده و بیانگر آن است که باید از روش دادههای تابلویی استفاده شود. همچنین با توجه به نتایج آزمون هاسمن و سطح معناداری آن )7/219( الزم است که مدل با استفاده از روش اثرات تصادفی برآوردگردد. نتایج آزمون نسبت درست نمایی و سطح معناداری آن) 7/777 ( نشان میدهدکه مدل دارای مشکل ناهمسانی واریانس است که به منظور رفع این مشکل از روش حداقل مربعات تعمیم یافته (GLS) برای برآورد مدل استفاده میشود. همچنین سطح معناداری آزمون وولدریج )7/149( حاکی از عدم وجود خود همبستگی سریالی در مدل است. عالوه بر این به منظور اطمینان از عدم وجود مشکل همخطی بین متغیرهای توضیحی آزمون همخطی با استفاده از عامل تورم واریانس )VIF( مورد بررسی قرارگرفت که نتایج این آزمون در نگاره )9( ارائه شده است. با توجه آنکه مقادیر این آماره برای متغیرهای توضیحی کمتر از 27 است لذا همخطی بین آنها وجود ندارد. 39

سطح هورمون تستوسترون مدير عامل و ريسکپذيري شرکت / مهدي صفري گرايلي ياسر رضائي پیتهنوئي و محمد نوروزي نتايج آزمون همخطی برای مدل پژوهش نماد متغير عامل تورم واريانس تلورانس 7/222 7 /214 7/292 7/299 7/292 2/209 2 /172 2/241 2/242 2/222 TST SIZE LEV GWTH ROE نگاره 3- متغير سطح هورمون تستوسترون اندازه شرکت اهرم مالی فرصتهای رشد سودآوری نتایج حاصل از آزمون فرضیه پژوهش در نگاره )9( ارائه شده است: متغيرها نگاره 4- ضرايب نتايج آزمون فرضيه تحقيق خطای استاندارد سطح معناداری 7/777 7/772 7/724 7/719 7/222 7/972 7 /777 2 /499 آماره t 9/019 1/292 1/920 1/107 7/922 2/792 7/720 7/779 7/770 7/722 7/772 7/719 7/799 7/721 7/720 7/794 7/779 7/712 C TST SIZE LEV GWTH ROE آماره F ضریب تعیین تعدیل شده روش تخمین مدل 0/791 7/999 سطح معناداری آماره دوربین واتسن اثرات تصادفی مالحظه مقدار آماره F و سطح معناداری آن) 7/777 ( بیانگر معناداری کلی مدل رگرسیونی برازش شده در سطح خطای 2 درصد است. همچنین با توجه به ضریب تعیین تعدیل شده میتوان ادعا نمودکه متغیرهای مستقل و کنترلی مدل حدود 99 درصد از تغییرات متغیر وابسته را توضیح میدهند. همانگونه که در نگاره فوق نیز مشاهده میشود متغیر سطح هورمون تستوسترون مدیرعامل )TST( با سطح معناداری )7/772( رابطه مثبت و معناداری با ریسک شرکت در سطح اطمینان %42 دارد و ضریب آن 7/721 است. یعنی هر یک واحد تغییر در سطح هورمون تستوسترون مدیرعامل شرکت موجب تغییر در متغیر وابسته به میزان 7/721 واحد میشود. بر مبنای این شواهد فرضیه پژوهش تأیید میشود. نتیجه آزمون فرضیه تحقیق با یافتههای پژوهش کامیا و همکاران )1729( و کک و همکاران )1729( مطابقت دارد. الزم به ذکر است که از میان متغیرهای کنترلی مدل نیز تنها متغیرهای اندازه شرکت و اهرم مالی با ریسکپذیری شرکت رابطه معناداری دارند. سال ششم/ شماره بیستوچهارم/ زمستان 38 6831

فصلنامه علمي پژوهشي دانش سرمايهگذاري - انجمن مهندسي مالي ايران 6- نتيجهگيری و بحث تبیین رابطه بین میزان تستوسترون و ویژگیهای رفتاری مدیران نظیر عدم صداقت مدیر عالقه به فریب و سوءاستفاده از دیگران و عدم ارائه واقعیتها در گزارشگری مالی از اهمیت ویژهای برخوردار است چرا که این رفتارها میتواند منجر به افزایش تفاوت بین تابع مطلوبیت مدیر و تابع مطلوبیت سایر گروههای ذینفع در شرکت )به ویژه سهامداران( گردد. بر اساس یافتههای مطالعات علوم اعصاب و غدد درون ریز میزان هورمون تستوسترون افراد به عنوان یک عامل اثرگذار در شکلگیری برخی ویژگیهای رفتاری آنان محسوب میشود. به طوریکه پژوهشهای اخیر در حوزه مالی با بررسی رابطه بین هورمون تستوسترون و تصمیمگیریهای اقتصادی و مالی افراد نشان دادند مدیرانی با چهره مردانهتر که شاخصی برای میزان باالی هورمون تستوسترون محسوب میشود تمایل بیشتری به اتخاذ تصمیمات مالی پر ریسک دارند. بر این اساس پژوهش حاضر تأثیر نسبت پهنا به بلندای چهره مدیر عامل به عنوان یکی از معیارهای سنجش سطح تستوسترون بر ریسکپذیری شرکت را بررسی نموده است. اهمیت این پژوهش در آن است که در زمره نخستین مطالعات داخلی است که به بررسی تأثیر سطح یک هورمون در مدیر بر میزان ریسکپذیری شرکت میپردازد و از اینرو میتواند به گسترش ادبیات حوزه مالی و حسابداری در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران کمک شایانی نماید. برای دستیابی به این هدف نمونهای متشکل از 94 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 2941 تا 2949 در نظر گرفته شد. نمونه تحقیق تمامی صنایع باستثناء صنایع سرمایهگذاری و واسطهگری مالی و خدماتی را در بر میگیرد. صنایع سرمایهگذاری و واسطهگری مالی بانکداری موسسات اعتباری و خدماتی به خاطر ماهیت خاص فعالیتشان و نداشتن اطالعات الزم جهت محاسبه برخی از متغیرهای تحقیق از جامعه آماری حذف شدهاند. نتایج پژوهش بیانگر آن است که میزان باالی هورمون تستوسترون مدیر عامل باعث افزایش ریسکپذیری شرکت میشود. به بیان دیگر مدیران با سطح تستوسترون باال دارای انگیزه مضاعفی برای رقابت تسلط یا قدرت بوده و با احتمال بیشتری به رفتارهای بهشدت مخاطرهآمیز در شرکت دست میزنند. بنابراین میتوان چنین استدالل نمودکه ترکیب چهره مدیرعامل )نسبت باالتر پهنا به بلندای چهره مدیر عامل( باعث ریسکپذیری بیشتر وی میگردد. نتیجه بدست آمده در این پژوهش با یافتههای پژوهش کامیا و همکاران) 1729 ( و میلز )1729( مبنی بر وجود رابطه مثبت بین سطح هورمون تستوسترون مدیرعامل و ریسکپذیری شرکت همخوانی دارد. همچنین کک و تانگ )1729( و آپیسال و همکاران )1772( نیز در تحقیق خود به نتایج مشابهی با این پژوهش دست یافتند و اذعان داشتند که شرکتهایی که نسبت پهنا به بلندای چهره مدیر عامل آنها باالتر است ریسک بیشتری را متحمل میشوند. برای الزم زمینه بر اساس یافتههای پژوهش حاضر مبنی بر وجود رابطه مثبت بین نسبت پهنا به بلندای چهره مدیرعامل شرکتها بهعنوان معیاری از سطح هورمون تستوسترون آنها با ریسکپذیری شرکت میتوان دریافت که چهره مدیران حاوی اطالعات فراوانی درباره میزان هورمون تستوسترون و ریسکپذیری آنان به هنگام اتخاذ تصمیمات مالی است لذا به سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان نهاد نظارتی پیشنهاد میشود که با وضع دستورالعملهایی برخی اعمال سیاستهای خصوص در تشویقی انتشار تصاویر چهره مدیران شرکتها در 38

سطح هورمون تستوسترون مدير عامل و ريسکپذيري شرکت / مهدي صفري گرايلي ياسر رضائي پیتهنوئي و محمد نوروزي وبسایت آنها را فراهم آورد. همچنین به فعاالن بازار سرمایه تحلیلگران مالی و سرمایهگذاران بالقوه و بالفعل بورس اوراق بهادار پیشنهاد میشود تا در تحلیل طرحهای سرمایهگذاری در داراییهای مالی و اوراق بهادار به ساختار چهره مدیر عامل شرکتها توجه ویژه داشته باشند و آن را بهعنوان یکی از عوامل شخصیتی موثر بر ریسکپذیری شرکت در مدلهای تصمیمگیری خود لحاظ کنند. عالوه بر این با توجه به نتایج تحقیق از آنجا که مدیران با نسبت باالتر پهنا به بلندای چهره تمایل بیشتری به اتخاذ تصمیمات مالی پر ریسک دارند لذا به موسسات حسابرسی پیشنهاد میگردد که در ارزیابی خود از سطح ریسک شرکت صاحبکار و برنامهریزی عملیات حسابرسی در کنار سایر معیارها ساختار چهره مدیر عامل را نیز مدنظر قرار دهند. در این تحقیق مطابق با تحقیقات پیشین متغیرهای کنترلی متعددی که بر ریسکپذیری شرکت موثر بودند در نظر گرفته شدند و در برآورد مدل لحاظ گردیدند. با این حال در این پژوهش همانند سایر پژوهشهای تجربی در حسابداری احتمال وجود برخی متغیرهای مرتبط حذف شده از جمله سطح تستوسترون اعضای هیات مدیره شرکت وجود دارد که بهدلیل عدم وجود تصاویر چهره اعضای هیات مدیره اغلب شرکتها در پایگاههای اطالعاتی مختلف جهت محاسبه نسبت پهنا به بلندای صورت و در نتیجه سطح تسوتسترون آنها در تعمیم نتایج پژوهش باید با احتیاط عمل نمود. )2 )1 از : در ادامه این تحقیق برخی از موضوعات مهمی که میتوانند در پژوهشهای آتی مورد بررسی قرار گیرند عبارتند بررسی تأثیر ساختار چهره مدیرعامل بر بیش اطمینانی آنها. بررسی تأثیر نسبت پهنا به بلندای چهره مدیر عامل بر تصمیمات تامین مالی شرکت. فهرست منابع محمود آبادی حمید و زمانی زینب )2942(. بررسی رابطه بین ریسک پذیری شرکت و عملکرد مالی با تاکید بر سازوکارهای راهبری شرکتی. فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی سال 21 شماره 94 بهار 42 صص.207-292 ملکیان اسفندیار و شایسته مند حمیدرضا )2949(. بررسی تاثیر سازوکارهای مدیریتی راهبری شرکتی بر ریسک پذیری شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه حسابداری مالی سال هفتم شماره 12 صص 272-219. Apicella, C. L.(2011). Androgens and competitiveness in men. Journal of Neuroscience, Psychology, and Economics, Vol 4(1), Feb 2011, 54-62. Apicella, C. L.; A. Dreber; B. Campbell; P. B. Gray; M. Hoffman and A. C.(2008). Little. Testosterone and financial risk preferences. Evolution and Human Behavior, 29 : 384-390. Bandiera, O.; L. Guiso(2010). A. Prat and R. Sadun 'Matching firms, managers, and incentives. Working Paper, August 3, 10-73. Bos, P. A., Terburg, D., and Van Honk, J. (2010). Testosterone Decreases Trust in Socially Naïve Humans. Proceedings of the National Academy of Sciences, 107(1), 9991-9995. سال ششم/ شماره بیستوچهارم/ زمستان 38 6831

فصلنامه علمي پژوهشي دانش سرمايهگذاري - انجمن مهندسي مالي ايران Carre, J. M., and C. M. McCormick, (2008). In your face: facial metrics predict aggressive behavior in the laboratory and in varsity and professional hockey players. Proceedings of the Royal Society Bulletin Biological Sciences, 275, 2651-2656. Carre, J. M., C. M. McCormick, and C. J. Mondloch, (2009). Facial structure is a reliable cue of aggressive behavior. Psychological Science, 20, 1194-1198. Carre, J. M., Murphy, K. R., and Hariri, A. R. (2011). What Lies Beneath the Face of Aggression? Social Cognitive and Affective Neuroscience, 74(8), 350-358. Cesarini, D.; M. Johannesson; P. Lichtenstein; Ö. Sandewall and B. Wallace.(2010). Genetic Variation in Financial Decision-Making. The Journal of Finance, 65: 1725-1754. Christiansen, K. and E.-M. Winkler.(1992). Hormonal, anthropometrical, and behavioural correlates of physical aggression in!kung San men of Namibia. Aggressive Behavior 18, 271-280. Eisenegger, C.; M. Naef; R. Snozzi; M. Heinrichs and E. Fehr. (2010). Prejudice and truth about the effect of testosterone on human bargaining behaviour. Nature 463, 356-359. Faccio, M., Marchica, M.T. and Mura, R. (2016). CEO Gender, Corporate Risk-Taking, and the Efficiency of Capital Allocation (February 12, 2016). Available at :SSRN: https://ssrn.com/abstract= 2021136 or http:// dx. doi. org / 10.2139/ssrn.2021136. Hartgens, F., and H. Kuipers, (2004). Effects of androgenic-anabolic steroids in athletes, Sports Medicine, 34, 513 554. Haselhuhn, M. P. and E. M. Wong, (2011). Bad to the bone: facial structure predicts unethical behaviour. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. Hirshleifer, D., A. LOW and S. H. Teoh, (2012). Are Overconfident CEOs Better Innovators?, Journal of Finance, 67(4): 1457 1498. Jia, Y., L. van Lent, Y. Zeng, (2014). Testosterone and Financial Misreporting. SSRN elibrary http://ssrn.com/abstract=2265510. Johnson, R. T., and Breedlove, S. M. (2010). Human Trust: Testosterone Raises Suspicion. Proceedings of the National Academy of Sciences 107(22), 11149-11150. Kamiya, S., Kim, Y. and Suh, J. (2016). The Face of Risk: CEO Testosterone and Risk Taking Behavior. Available at SSRN: https://ssrn.com / abstract = 2557038 or http:// dx.doi.org /10.2139/ ssrn. 2557038. Keck, S., and Tang,w. (2013). CEO facial structure and corporate risk taking, Available at: https://papers.ssrn.com /sol3/papers.cfm? abstract_id= 2547324. Kim, A. Y. H., (2013). Self-attribution bias of the CEO: Evidence from CEO interviews on CNBC. Journal of Banking & Finance, 2472-2489. Lefevre, C. E., G. J. Lewis, D. I. Perrett and L. Penke, (2013). Telling facial metrics: facial width is associated with testosterone levels in men, Evolution and Human Behavior, 34(4): 273-279. Lindberg, M. K.; L. Vandenput; S. Moverare Skrtic; D. Vanderschueren; S. Boonen; R. Bouillon and C. Ohlson,(2005). Androgens and the skeleton. Minerva endocrinologica 30: 15-25. Malmendier, U., and G. Tate, (2005). CEO Overconfidence and Corporate Investment. The Journal of Finance, Vol.XL, No.6, 2661-2700. Mayew, W. J., C. A. Parsons, and M. Venkatachalam, (2013). Voice pitch and the labor market success of male chief executive officers Evolution and Human Behavior, 34, 243-248. Mehta, P. H. and J. Beer. (2009). Neural mechanisms of the testosterone-aggression relation: the role of orbitofrontal cortex. Journal of Cognitive Neuroscience 22: 2357-2368. Mehta, P. H.; A. C. Jones and R. A. Josephs.(2008). The Social Endocrinology of Dominance: Basal Testosterone Predicts Cortisol Changes and Behavior Following Victory and Defeat. Journal of Personality and Social Psychology 94: 1078-1093. 31

سطح هورمون تستوسترون مدير عامل و ريسکپذيري شرکت / مهدي صفري گرايلي ياسر رضائي پیتهنوئي و محمد نوروزي Mills, J. (2014). CEO Facial Width Predicts Firm Financial Policies. Available at SSRN: https://ssrn.com / abstract = 2503582 or http: // dx.doi.org /10.2139 /ssrn.2503582. Morris, J. A., Jordan, C. L., and Breedlove, S. M. (2004). Sexual Differentiation of the Vertebrate Nervous System. Nat Neurosci, 7(1), 1034-1039. Penton-Voak, I. S. and J. Y. Chen.(2004). High salivary testosterone is linked to masculine male facial appearance in humans. Evolution and Human Behavior 25: 229-241. Perman, C., (2012). Wall Street s Secret Weapon for Getting an Edge, July 11, http://www.cnbc.com/id/48149955. Pound, N.; I. S. Penton - Voak and A. K. Surridge.(2009). Testosterone responses to competition in men are related to facial masculinity. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences 276: 153-159. Rasband, W. S. (2011). ImageJ [Computer software]. Retrieved from http: //imagej. nih.gov /ij/. Roberti, J. W., (2004). A review of behavioral and biological correlates of sensation seeking, Journal of Research in Personality, 38: 256 279. Sapienza, P.; L. Zingales and D. Maestripieri.(2009). Gender differences in financial risk aversion and career choices are affected by testosterone. Proceedings of the National Academy of Sciences 106 (2009): 15268-15273. Stirrat, M., and Perrett, D. I. (2010). Valid Facial Cues to Cooperation and Trust: Male Facial Width and Trustworthiness. Psychological Science, 21(1), 349 354. Thornhill, R. and A. P. Moller. (1997). Developmental stability, disease and medicine. Biological Reviews 72: 497-548. Van Honk, J., Terbrg, D., and Bos, P. A. (2011). Further Notes on Testosterone as a Social Hormone. Trends in cognitive sciences, 15(15), 291-292. Verdonck, A.; M. Gaethofs; C. Carels and F. De Zegher. (1999). Effect of low-dose testosterone treatment on craniofacial growth in boys with delayed puberty. The European Journal of Orthodontics 21: 137-143. Weston, E. M., Friday, A. E. and Lio, P. (2007). Biometric Evidence that Sexual Selection Has Shaped the Hominine Face. PLoS ONE. http://dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0000710. Wong, E.M., Ormitson, M.E., and Haselhuhn, M.P. (2011). A Face Only an Investor Could Love: CEOs Facial Structure Predicts their Firms Financial Performance. Psychological Science, 22(12), 1478 1483. يادداشتها 1 Androgens 2 Neuroscience سال ششم/ شماره بیستوچهارم/ زمستان 38 6831